Với chiến thắng lịch sử vang dội Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954 đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, một nửa nước ta được hoàn toàn giải phóng, miền Bắc bước vào thời kỳ khôi phục và phát triển kinh tế trong điều kiện hết sức khó khăn: nhưng nền kinh tế tiêu điều, lực lượng sản xuất nhỏ bé và trình độ kỹ thuật lạc hậu, phần lớn xí nghiệp, nhà máy ngừng hoạt động, hàng hóa kham hiếm đời sống nhân dân cực kỳ khó khăn thiếu thốn. Lợi dụng những khó khăn về sản xuất, những kẽ hở trong phân phối, tiêu thụ hàng hóa, nhất là với một số sai lầm trong cài cách ruộng đất và chỉnh đốn tổ chức, một số phần tử xấu trong xã hội nhân cơ hội này kích động về chính trị, gây rối thị trường thông qua các hành vi vơ vét, đầu cơ tích trữ hàng hóa nâng giá, tạo sự khan hiếm để trụ lợi, gây khó khăn cho nền kinh tế quốc dân và làm thiệt hại người tiêu dùng.